Giek

Wat moet je zoeken in een giek?

We kunnen lang doorpraten over wat de secundaire en tertiaire functies van een goed ontwikkeld giek zijn, maar uiteindelijk is een giek iets dat we vasthouden om het zeil mee te controleren. Meer niet. Waar moet je dan eigenlijk op letten als je een giek aankoopt?

Lengte

Het eerste dat je in aanmerking moet nemen is de lengte van de giek, die op zich bepaald wordt door de zeilmaten die je van plan bent om met de giek te gebruiken. Let er wel op dat de lengte van de giek die vermeld staat op het zeil een aanduiding is, die door het gebruik van een andere mast of trim nogal eens kan variëren, dus let op het aankopen van een precies passende giekmaat. Ook kan de lengte van de giek een paar cm's variëren wanner je een RDM mast gebruikt ipv een SDM. De meeste hedendaagse gieken bieden een extensie (verlengstuk) van 50 - 60 cm, waardoor een surfer toch een aantal van zijn zeilen mee zal kunnen optuigen. De MK Ergo grip giek bijvoorbeeld is dan wel wat specialer want hij wordt standaard met 2 verschillende verlengstukken verkocht, waardoor het verlengbereik uitkomt op een luttele 100 cm. Daarmee kan je dus zeilen optuigen van 4.0 m2 tot 9.5 m2.

Grip en diameter

Een ander aandachtspunt is dan natuurlijk het comfort van de giek, of beter bepaald: hoe comfortabel is het om de giek vast te houden. Hoe comfortabeler de grip is, hoe langer je zal kunnen surfen, zonder dat er zich grote gaten vormen in uw handpalmen. Smallere giekbuizen laten de surfer toe om de handen net iets meer te kunnen sluiten, waardoor hun grip strakker en sterker is. Vandaag is de standaard diameter voor een aluminium giek ongeveer 29 mm. Deze geeft de beste gewicht / sterkte ratio en laat nog plaats toe voor het behuizen van het verlengstuk. Sommige merken (Bv. Chinook) geven de keuze tussen een diameter van 29 mm of 32 mm. Sommige merken hanteren ook verschillende diameters over hun gamma gieken (Bv. Unifiber). Een kleine uitzondering op deze regel is de X6 giek van Neil Pryde omdat het verlengstuk gemaakt is uit een carbon monococque waardoor de algemene diameter werd verlaagd tot 28 mm, waardoor een nog strakkere grip rond de giek mogelijk wordt. De truc is dan om de giek in te pakken met een fijn EVA grip laagje om zoveel mogelijk grip en comfort bij te brengen, zonder de algemene diameter van de giek teveel te vergroten. Een te dunne EVA griplaag zorgt ervoor dat deze te makkelijk kan afscheuren en loskomen. De Team Carbon giek van ProLimit gebruikt een buis met een extreem dun (tapered) grip gedeelte, waardoor de diameter minder groot is dan bij de standaard EVA laag.

Waarde

De prijs van een giek en hoeveel geld je uiteindelijk wenst uit te geven aan een giek zijn vaak de doorslaggevende factoren voor je aankoop. Aluminium gieken kosten tussen de 100 en de 200 euro, terwijl de duurdere carbon versies variëren tussen de 300 tot 800 euro. Waarom meer uitgeven aan iets dat uiteindelijk toch hetzelfde doet? Wat zijn de voordelen? Om op deze vraag te kunnen antwoorden moet men naar de kenmerken kijken van de giek, die zichtbaar worden wanneer je de giek op het water gebruikt. Er zijn een aantal aspecten van de giek die je onmiddelijk in de winkel kan zien door gewoonweg naar de giek te kijken. En er zijn ook een aantal heel belangrijke kenmerken die je niet zomaar kan zien, maar wel aanvoelt als rechtstreeks op het water de giek vergelijkt met een andere giek.

Gemak en gebruiksvriendelijkheid

Voor velen onder ons is tijd op het water een heel kostbaar iets. Het laatste wat je wilt is tijd verliezen op het strand door je uithalertouwtje door een met zand verstopt gaatje te proberen rammen, of de klep van de giekkop verschillende malen nutteloos open en dicht doen omdat het touwtje niet correct in de klem van de giekkop vast blijft. Een giek moet zo ontworpen zijn dat het zich op een vanzelfsprekende manier aan de mast hecht. De inhaler (touwtje van de giekkop) moet makkelijk omheen de mast geraken om dan zonder enig probleem aan de klep van de giekkop te bevestigen. De trapeze lijntjes moeten met gemak symmetrisch aan de giek bevestigd kunnen worden, terwijl de lengte van de giek moeiteloos aanpasbaar is door het probleemloos in -en uitschuiven van het verlengstuk. De uithalertouw moet door de design van het uithalerstuk zonder te kruisen door het oog van het zeil geraken.

Stabiliteit

De giek is de enigste manier om het tuig te controleren als je op het water bent. Het gevoel dat je van je zeil terug krijgt, voel je doorheen de giek. Zelfs al heb je de meest technisch en directe zeil op de markt, als je er een wankele giek aan gaat koppelen, dan is er weinig kans dat je de performantie zult voelen die het zeil je aanbiedt. Het is alsof je de beste rally auto koopt, maar dat je een waterbed als stoel gaat gebruiken. De stijfheid van een giek ligt vooral in de sterkte van de klep van de giekkop om de mast, en de flex van de giekbuizen zelf. De meeste giekkoppen op de markt slagen erin de mast stevig vast te klemmen zonder langs de mast te schuiven. Het is het gemak waarmee de stevige grip wordt bereikt dat de sleutel is tot een goede giek. Wanneer je de flex bekijkt van de giekbuizen, is het niet verrassend dat de meeste buiging ontstaat bij de scheiding tussen de giek buis en het verlengstuk. Hoe verder je de giek gaat verlengen, hoe meer flex er ontstaat in de giek. De hedendaagse aluminium gieken hebben een verlengstuk uit 1 deel om deze flex tegen te gaan. Stijfheid is de grootste troef bij full carbon gieken. De X6 van Neilpryde is door zijn carbon verlengstuk al veel stijver bij maximale verlenging dan andere full aluminium gieken. Een giek die volledig uit carbon constructie bestaat zal nog stijver en stabieler zijn, al moet je voor deze modellen flink wat geld neertellen.

Duurzaamheid

Wanneer je een giek koopt, verwacht je dat de giek de ergste omstandigheden aankan en dat hij een aantal jaren meegaat. De meeste aluminium gieken hebben een wanddikte van 1,3 tot 1,5 mm. De sterkte van de giek verhoogt samen met de wanddikte van de giekbuizen. Een ander aanvaard feit is dat de duurzaamheid van de giekkop merkbaar verhoogt als de giek buizen ook uit een stuk bestaat. Net zoals het verlengstuk nu tegenwoordig ook uit 1 stuk bestaat. Duurzaamheid is niet makkelijk te achterhalen, en moet dus op het water uitgetest worden.

Eigenschappen van een goede giek Welke eigenschappen moet een giek dan bezitten om het gebruiksvriendelijk, stijf en duurzaam te zijn? Als we een giek van een beetje dichterbij bekijken kunnen we een aantal eigenschappen vinden die de moeite zijn om te vermelden.

De giekkop

Een aantal gieken bezitten een gearticuleerde giekkop. Een gearticuleerde giekkop (d.i. wanneer de giekbuizen op en neer kunnen bewegen onafhankelijk van de giekkop) lijkt DE logische oplossing als we het zeil optuigen omdat het zo de druk die de zijkant van de giekkop op de mast uitoefent vermindert als de uithaler wordt aangetrokken. Niettemin, de niet-gearticuleerde gieken zullen tevens ook stevig en veilig aan de mast hechten. Het komt er dus allemaal op neer wat jouw persoonlijke voorkeur is. Wat er wel opvalt is de hoeveelheid vulling die in de giekkop is ingewerkt om zo weinig mogelijk over de mast te schuren en deze zo te beschadigen. Het wordt aangeraden een plastieken kraag te gebruiken om de mast te beschermen, zeker als de giekkop weinig of geen vulling heeft.

Een merkbare vooruitgang is het gebruik van metalen klemmetjes in de giekkop, waarbij het risico dat de tandjes van de klem verslijten sterk vermindert. Sommige giekkoppen hebben een ingebouwde inhaler, terwijl andere giekkoppen een gaatje hebben waardoor je de inhaler kan bevestigen... Over de jaren hebben RDM masten (Reduced Diameter Mast) in populariteit gewonnen, vooral voor wavers. Het is dus logisch dat sommige constructeurs eveneens evolueren met deze trend door de diameter van de giekkoppen grondig aan te passen. Sommige gieken bezitten een "universeel giekkop design", waardoor deze gieken zonder hulpmiddel op zowel SDM masten als RDM masten kunnen gebruikt worden. Andere gieken passen op SDM masten, maar moeten een rubberen kraag gebruiken om aan een RDM mast bevestigd te worden.

Wat ons tot een ander belangrijk aandachtspunt trekt. Als je een RDM mast aankoopt, zul je ongetwijfeld een rubberen kraag mee krijgen om de standaard gieken zonder probleem op de mast te doen passen. Jammer genoeg is de breedte van sommige giekkoppen zodanig groot dat deze niet rond de rubberen kraag past, waardoor je de rubberen kraag drastisch zal moeten aanpassen.

De giekbuizen Het is in de giekbuizen dat er het meeste onderscheid wordt gevonden tussen de verschillende merken. We hebben reeds de buis diameter vermeld, alsook het gebruik van een EVA griplaag. Maar wat er het meest opvalt is het profiel van de giekbuizen. Een giek opmeten aan zijn breedste punt kan een aanwijzing geven, al is dit niet erg logisch omdat een langere giek logischer wijze breder zal uitkomen dan een kortere giek. Maar opnieuw: het is vooral een kwestie van persoonlijke voorkeur. En elk verandering t.o.v. wat je gewend bent zal eerst onwennig aanvoelen. De Amex Ergal Wave verdient een vermelding door zijn vrij uniek profiel. De giekbuizen buigen heel snel, waardoor over de rest van de lengte de giekbuizen veel dichter bij het zeil zitten. Ondanks dat het wat aanpassing vereist, voelt het zeil veel directer aan - wat de spontane en assertieve surfer wel zal appreciëren.

De aluminium gieken zijn allemaal vervaardigd uit een aluminium legering uit verschillende samenstellingen. Bij het maken van de giekbuizen wordt geopteerd voor de "Extrusion technology" waardoor de kans dat de giek zich opvult met water verminderd. De meeste gieken hebben een soort visuele ondersteuning op de EVA griplaag geprint om je te helpen bij het positioneren van je trapeze lijnen. Het is ook goed dat elk merk tegenwoordig een verlengstuk gebruikt die vervaardigd is uit 1 stuk. Er is ook een verschil tussen het gebruik van een enkelvoudige of dubbele pins om de lengte van de giek aan te passen. De dubbele pins krijgen de voorkeur op omwille van verbeterde sterkte en duurzaamheid.

Als laatste wordt er gekeken naar de manier van nummeren van het verlengstuk. De meeste merken opteren voor het vermelden van de lengte van het verlengstuk, waardoor je zelf een beetje moet hoofdrekenen om de juiste lengte te berekenen. Deze methode is logisch in een kost-besparend optiek waarbij een merk een universele verlengstuk kan gebruiken op zijn hele gamma gieken. North Sails krijgt hierbij een speciale vermelding, want hun gieken geven wel de totale gieklengte weer, wat het gebruik ervan erg voor de hand liggend maakt.

Het verlengstuk

Zoals eerder vermeld bestaat het verlengstuk tegenwoordig standaard uit 1 deel bij alle merken, om de giek zo stijf mogelijk te maken. De katrollen en de klemmetjes worden dan aan het eind van het verlengstuk bevestigd d.m.v. 1 of 2 klinknagels. Sommige gieken op de markt maken gebruik van het "loop-loop-go" systeem dat het aanbrengen van de uithaler versnelt en vergemakkelijkt. Een ander voordeel van dit systeem is dat de uithaler in de klem blijft zitten, zodat er geen zand of vuiligheid de klem kan verstoppen. Meer en meer gieken incorporeren meerdere katrollen in het verlengstuk geschikt voor het uithaler trim systeem.

Is gewicht een aandachtspunt?

Een vraag die veel gesteld is door de surfers die een nieuwe giek willen aanschaffen is of ze beter geen full carbon giek zouden aankopen met de gedachte dat de gewichtswinst performanter zal zijn. Dit is een nogal veel voorkomend misvatting. Een full carbon giek is meestal zelfs niet lichter dan zijn aluminium tegenhanger, zeker niet in de kleinere maten. Bijvoorbeeld is de X6 van Neilpryde (aluminium / carbon hybride) eigenlijk zwaarder dan de X3, die volledig uit aluminium is vervaardigd. Wat carbon wel doet, is de mogelijkheid bieden de diameter van de giekbuizen te verkleinen, zodat deze comfortabeler te gebruiken is. De carbon vezels zorgen uiteindelijk ook voor meer stijfheid, waardoor een surfer een meer verbonden gevoel krijgt met zijn zeil, een directer gevoel waardoor de surfer betere respons en feedback krijgt van zijn set. Wanneer de giek minimaal verlengd is, is het stijfheidsverschil tussen full carbon en aluminium bijna niet te voelen, het is pas als je de giek maximaal verlengt dat je een verschil in flex zult voelen. Dan zul je pas de waarde inzien van een full carbon giek. Carbon gieken zijn ongetwijfeld duurzamer en betrouwbaarder geworden over de jaren. Ze vinden meer en meer hun weg naar de surfers, zeker de gemiddelde en gevorderde surfer. De vraag is dan of de performantie winst opgaat t.o.v. de kostprijs van het ding, in rekening gebracht met surf niveau en aantal vaardagen.

Bron gebruiker Tiki @ Windsurfing.nl [1]